సెక్షన్ 498A దుర్వినియోగం: సుప్రీంకోర్టు తీర్పుతో చర్చలోకి వచ్చిన 26 ఏళ్ల కేసు

భారతీయ శిక్షాస్మృతిలోని సెక్షన్ 498A, ఇప్పుడు భారతీయ న్యాయ సంహితలో సెక్షన్ 85గా ఉన్న చట్టం, వివాహితలపై భర్త లేదా అత్తింటి వారి నుంచి జరిగే వరకట్న వేధింపులు, శారీరక, మానసిక క్రూరత్వాన్ని నిరోధించడానికి రూపొందించబడింది. 1983లో ప్రవేశపెట్టిన ఈ చట్టం మహిళలకు రక్షణ కల్పించే ఉద్దేశ్యంతో రూపొందింది, అయితే దీని దుర్వినియోగం జరుగుతోందని ఆరోపణలు వస్తున్నాయి. ఇటీవల సుప్రీంకోర్టులో విచారణకు వచ్చిన “రాజేష్ చద్దా వర్సెస్ స్టేట్” కేసు ఈ వాదనకు బలం చేకూర్చింది. 1997లో రాజేష్ చద్దాపై అతని భార్య వరకట్న వేధింపులు, క్రూరత్వం ఆరోపణలతో కేసు నమోదు చేయగా, ఈ జంట కేవలం 12 రోజులు కలిసి ఉంది. 26 సంవత్సరాల న్యాయ పోరాటం తర్వాత, అలహాబాద్ హైకోర్టు రాజేష్‌ను దోషిగా తీర్పు చెప్పగా, ఆయన సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించారు.

సుప్రీంకోర్టు ఈ కేసులో ఆరోపణలు అస్పష్టంగా, సాధారణీకరించినవిగా ఉన్నాయని, నిర్దిష్ట సంఘటనలు, తేదీలు, వేధింపుల వివరాలు లేనట్లు గుర్తించింది. 2025 మే 14న, జస్టిస్‌లు బి.వి. నాగరత్న, సతీష్ చంద్ర శర్మల ధర్మాసనం రాజేష్‌ను సెక్షన్ 498A, వరకట్న నిషేధ చట్టం కింది ఆరోపణల నుంచి నిర్దోషిగా ప్రకటించింది. కోర్టు ఈ చట్టం యొక్క దుర్వినియోగంపై తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తూ, అమాయకులను ఇబ్బంది పెట్టడానికి ఈ నిబంధనను ఉపయోగిస్తున్నారని విమర్శించింది. అస్పష్ట ఆరోపణలు ప్రాసిక్యూషన్ కేసును బలహీనపరుస్తాయని, చట్టం దుర్వినియోగాన్ని అరికట్టేందుకు శాసనసభ సవరణలు చేయాలని సూచించింది. ఈ తీర్పు సెక్షన్ 498A అమలులో జాగ్రత్తలు, సమతుల్య విధానం అవసరమని నొక్కి చెప్పింది.